De ongrijpbare zwarte T65

Heel zeldzaam en gezocht door Nederlandse telefoonverzamelaars: de zwarte T65. Er zijn er maar weinig van gemaakt en er is weinig informatie over terug te vinden.

Toen ik begon met mijn zoektocht naar meer informatie hierover, werd hij maar op een paar websites gemeld. Doordat er veel T65-verzamelaars zijn, vanwege de beschikbaarheid en de vele kleuren, is er veel vraag naar de zwarte T65. Voor veel verzamelaars blijft het hebben van een zwarte T65 slechts een droom.

Een discussie met een jonge verzamelaar leidde er toe dat ik op zoek ging naar het verhaal achter dit toestel. Zijn buurman had namelijk voor de PTT gewerkt en hield vol dat de zwarte T65 niet bestond, dat het geen origineel PTT-model was en dat deze variant niet eens in Nederland gemaakt werd.

Om het tegendeel daarvan te bewijzen en omdat ik een incompleet exemplaar had, dat ik wilde restaureren ging ik op zoek naar meer information en kon ik er bijna niets over terugvinden. De vraag was dus: waar kwam dit toestel vandaan en wanneer werden ze gemaakt?

Wat kan ik zien aan de zwarte T65?

In 2008 ongeveer kocht ik mijn eerste exemplaar, helaas incompleet. Hij had de verkeerde onderplaat, namelijk van een SE65. De aardtoets (wat? waar is dat knopje eigenlijk voor?) ontbrak, evenals het ringetje dat er omheen hoorde.
Ik had echter wel de zwarte behuizing en de hoorn, maar wat ik nog nodig had waren de juiste onderplaat en binnenwerk.

De juiste onderplaat was een standaard onderdeel, dus niet moeilijk te vinden, maar de juiste stickering zou lastig zijn. Ik vroeg andere verzamelaars om foto’s van de stickers op hun T65s. Toen bleek at ze allemaal precies dezelfde stickers hadden met een productiedatum van augustus 1986.

Later kocht ik zelf nog een exemplaar met een afwijkende stickering: er zat een handgeschreven sticker op met een productiedatum van maart 1986, zie foto links.

Op de stickers stond ook dat ze waren gemaakt bij de CWP, Centrale Werkplaats der PTT. Dit was de centrale reparatie- en onderhoudswerkplaats van de PTT. Dit was een openbaring, want tot dan toe had ik de indruk dat ze in de late jaren 70 waren gemaakt.

En tenslotte merkte ik op uit de foto’s en mijn eigen exemplaren dat de behuizing nieuw gemaakt was, maar dat het binnenwerk en de onderplaat hergebruikte onderdelen waren en van verschillende productiedata en fabrikanten konden zijn.

Geen documentatie

Door de jaren heen heb ik ook verscheidene PTT-documenten met betrekking tot telefonie verzameld. Het gaat om technische documenten, maar ook interne periodieken, brochures, catalogi, etc. In geen enkele was ook maar een spoor van de zwarte T65 te vinden.
Nu ik de productiedatum wist van de meesten, zoniet allen, te weten augustus 1986, sloeg ik de telefoonboeken van 85, 86 en 87 er op na, aangezien deze een catalogus met het telefoonassortiment van de PTT bevatten. Geen ervan had een vermelding van de zwarte T65.

Dood spoor, publiciteit zoeken

En toen liep het spoor dood….Ik had geen aanknopingspunten meer, zelfs niet nadat ik er met andere verzamelaars over sprak. Ik schreef alles, inclusief mijn eigen kijk op de zaak, gissingen en speculaties, in een artikel en zette het op mijn website in februari 2014. Ik hoopte dat er iemand op zou reageren met aanvullende informatie.
En ongeveer één keer per jaar reageerde er inderdaad iemand. Maar ze kwamen voornamelijk met wilde speculaties, variërend van dat het een illegale productie van het CWP-personeel zou zijn, een bijzondere serie voor een begrafenisondernemer of zelfs een nepper uit Azië.
Tot ik een email kreeg van Remco Enthoven…..

Doorbraak

Remco is een bekende Nederlandse verzamelaar, die zijn eigen telefoonmuseum in Nederland had. Hij heeft nog steeds een eigen website. Hij woont nu in de USA en is conservator bij het JKL Telefoon museum. Hij e-mailde me dat hij een catalogus had waar de T65 in voor kwam.

Toen ik hoorde dat hij naar Nederland zou komen voor een paar weken, nam ik contact met hem op en vroeg of ik de catalogus kon lenen en er een scan van maken, of dat hij de catalogus voor me zou wille scannen. In plaats daarvan kwam hij bij me langs en liet me de catalogus zien en stuurde me enkele scans ervan. Remco scande ook de catalogus van 1984 en 1986 voor me, waar de zwarte T65 niet in voor kwam.
Eindelijk echt bewijs! De zwarte T65 was dus toch onderdeel van het normale assortiment van de PTT, al was het maar voor heel even.

De catalogus in kwestie was van de Primafoonwinkel. De PTT had Primafoonwinkels, waar zij telefoons en aanverwante apparatuur verkochten.

Raadsel opgelost………nou ja, bijna dan

Dus alleen beschikbaar voor een korte periode in 1985. En we hebben daar bewijs voor. Iedereen blij en we kunnen verder met ons leven.

Ja, natuurlijk. Maar er is nog iets vreemds aan de hand. Ik heb 3 zwarte T65s gehad. Ik heb verscheidene zwarte T65s mogen bekijken van andere verzamelaars. Verder heb ik foto’s bestudeerd van exemplaren die te koop aan werden geboden op internet. Deze zijn allemaal geproduceerd in 1986. Geen enkel exemplaar was in 1985 gemaakt.

Hij werd dus in 1986 gemaakt, maar stond in de catalogus van 1985? Het kan natuurlijk zo zijn dat ik een exemplaar dat niet in 1986 werd gewoon nog niet gezien heb. I neem aan dat er de nodige zijn gemaakt voordat ze in de PTT-catalogus verschenen. Maar waarom werden ze nog geproduceerd terwijl ze niet meer aangeboden werden?

In ieder geval weten we dat de zwarte T65 gewoon één van de gekleurde T65s was die de PTT aanbood aan haar abonnees en gemaakt was voor niet voor promotiedoeleinden, of als een speciale bestelling van een klant of iets dergelijks. Maar het dossier kan nog niet gesloten worden. Het precieze hoe en waarom blijft ongrijpbaar, net als de zwarte T65 zelf.