[:nl]
Het standaard telefoontoestel van de (West)Duitse Bundespost werd ingevoerd in 1963. Bijgenaamde der graue Maus (voor de grijze versie natuurlijk) volgde dit toestel de bakelieten W48 op, die sinds eind jaren 40 het standaard toestel was geweest.
FeTAp staat voor FernsprechTischApparat en 61 voor het jaar 1961. De wandversie heet dan ook FeWAp. Het toestel werd ontwikkeld door Siemens & Halske, SEL (Standard Electrik Lorenz) en Richard Bosse & Co. De Nederlandse T65 lijkt zeer sterk op dit toestel.
De vorm van de behuizing is nagenoeg hetzelfde als die van de Assistent, een ontwikkeling van BTMC en SEL. Wel is, net zoals bij zoveel nazaten van de Assistent, een handgreep aan de achterzijde toegevoegd.
Natuurlijk had de FeTAp 61 wel andere elektronica, onderplaat en kiesschijf. Het toestel werd door allerlei fabrikanten in licentie gebouwd, en er zijn ontzetten veel varianten.
Er zijn ongeveer 20 miljoen stuks van gemaakt en voor veel West-Duitsers was dit de eerste telefoon die ze ooit hadden. De aanblik van dit toestel maakt bij velen ook dezelfde nostalgische gevoelens los, als de T65 bij veel Nederlanders.
Kleuren
Tot 1970 was het toestel alleen verkrijgbaar in grijs, daarna ook in okergeel (ockergelb), zalm rood (lachsrot), fel oranje (hellrotorange) en varen groen (farngrün). Daarnaast zijn er door de jaren heen, vaak op bestelling, andere kleuren in kleine oplagen gemaakt. Helaas voor mij is een rode versie moeilijk te vinden en doorgaans vrij prijzig.
Versies
De meest voorkomende versies zijn de 611 (zonder aardtoets) en de 612 (met aardtoets). Andere varianten hebben dan nog een blinker of een omschakelaar naar andere toestellen of een inbouwde kostenteller, waarbij het derde cijfer de variant aangeeft.
Doorzichtig
Zoals gezegd is een echt rode moeilijk te vinden. Ik wist wel een doorzichtig exemplaar op de kop te tikken. Anders dan de T65, waarvan een doorzichtige versie verkocht werd aan het grote publiek als het model Delft, is een doorzichtige FeTAp 61 maar in hele kleine aantallen gemaakt. Het diende vooral als showmodel en voor educatieve doeleinden.
Sterke gelijkenis met de T65, plagiaat?
De gelijkenis met de T65 is opvallend. Vooral de behuizing van FeTAp 61 en die van de T65 lijken zoveel op elkaar, dat ze moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. Menig verzamelaar heeft zich wel eens vergist door een T65 voor een FeTAp 61 aan te zien of andersom. Zelf ik: ik dacht ooit 2 T65s op te pikken die iemand me aangeboden had. Pas bij aankomst stelde ik vast dat het om FeTap 61s ging.
Er zijn in deze periode meerdere kunststof telefoons uitgebracht. Bijna ieder westers land had zijn eigen model. Frankrijk had de S63, Zwitserland Tischstation Modell 70, Zweden de Dialog, en zo voort, en allemaal leken ze wel een beetje op elkaar. De overeenkomsten tussen de FeTAp 61 en de T65 waren echter wel heel er groot. En kennelijk zijn er toch de nodige opmerkingen over gemaakt, want de PTT voelde kennelijk de noodzaak om in haar boek over 100 telefoon uit 1981 uit te leggen dat er toch beslist geen sprake was van plagiaat en later nog eens in een boekje over telefoondesign uit de late jaren 80. In hoeverre er nu echt beschuldigingen over plagiaat geuit zijn en wie die heeft geuit en in welke vorm is me niet duidelijk en heb ik vooralsnog niet boven water kunnen halen.
In mijn collectie
Dit is weer zo’n model dat, hoewel het niet echt in mijn collectie past, toch steeds zijn weg blijft vinden naar mijn telefoonkamer. Ik had al een keer een oranje exemplaar in gebrekkig staat gekregen, later kocht ik een partij telefoons waar een doorzichtig exemplaar bij zat. En ten slotte heb ik, ten tijde van dit schrijven, ook nog eens 2 grijze exemplaren gekregen. Het is natuurlijk geweldig om zo’n klassiek toestel eens in het echt te zien en nader te kunnen bestuderen. Daarnaast komen ze goed van pas bij het schrijven van dit artikel, dat eigenlijk niet op mijn website mag ontbreken. Toch zal ik proberen in de toekomst een ander, goed, huis voor deze telefoons te vinden. Wel hou ik mijn ogen open voor een rood exemplaar natuurlijk.
[:en]
The standard telephone of the (West) German Bundespost was introduced in 1963. Nicknamed der graue Maus (the grey mouse, for the grey version of course) this telephone replaced the W48, which was the standard model since 1940s.
FeTAp stands for FernsprechTischApparat and 61 is its year of introduction, 1961. The wall version is the FeWAp. This phone was developed by Siemens & Halsk, SEL (Standard Electrik Lorenz) and Richard Bosse & Co. The Dutch T65 is very similar to this telephone.
The shape of the body shell is almost the same as that of the Assistent, a development of BTMC and SEL. They did however, just like with so many descendants of the Assistant, add a carrying grip at the rear.
The FeTAp 61 did have different electronics, base plate and dial. The phone was produced by various manufacturers under licence and there a great many versions were produced.
About 20 million were made and for many West Germans it was the very first telephone they ever had. Seeing one, evokes in many the same nostalgia as the T65 does in a Dutchman.
Colours
Before 1970 the FeTAp 61 was only available in grey and after that in the colours ochre yellow (ockergelb), salmon red (lachsrot), bright orange (hellrotorange) and fern green (farngrün). Through the years small batches of other colours were made, usually to special order. Unfortunately a red version is hard to find and usually quite pricy.
Versions
The most common versions are the 611 (without earthing button) and the 612 (with earthing button). Other variants may have a blinker, switching equipment or a built in cost counter, the 3rd digit indicating the specific version.
Transparent
Like I said a red one is really hard to find, but I did manage to find a transparent one. Other than the T65, of which a transparent version was offered to the general public, the transparent FeTAp 61 was only produced in very small number. I was used as a demonstration model and for educational purposes.
Strong resemblance to the T65, plagiarism?
The resemblance to the T65 is striking. Especially the body shell of the FeTAp 61 and that of the T65 are so much alike, that it is hard to discern the one from the other. Many collectors have mistaken the T65 for the FeTAp 61 and vice versa. Even me: I once thought I was picking up 2 T65s, that somebody offered me. Only when I saw them in real life I realised they were actually FeTAp 61s.
In this period many plastic telephones were introduced. Almost every western country had its own model. France had the S63, Switserland the Tischstation Modell 70, Sweden the Dialog, and so on, and all of them looked a bit similar.
However the FeTAp 61 and the T65 are rather more than a bit similar. And apparently in some form comments were made, because PTT felt it necessary to explain in their book on 100 years of telephony from 1981 there was really no plagiarism and again in a small book on telephone design in the late 1980s. Whether there real accusations of plagiarism, who made these and in what form is not clear to me and despite my best efforts I have not been able to find additional information regarding this matter.
In my collection
This is one of these models that, despite the fact that it does not really fit my collection, still keeps finding is way to my telephone room. I was once given an orange specimen, in a bad condition, later I bought a couple of boxes with telephones, among which was that transparent one. And finally, at the time I am writing this, I was also given 2 grey specimen. Of course it is great to have such a classic model and be able to inspect it up close. They came in very handy for writing this article, as there really should be an article on this great classic on my website. Nevertheless I will try to find another good home for these telephone. I will however keep my eyes peeled for a red specimen.[:]
Laat een reactie achter