In de jaren 30 produceerde TEFAG een serie bakelieten telefoons, speciaal voor de Nederlandse markt. Ze werden gemaakt voor de PTT en geimporteerd door de NHTM (Nederlandse Huistelefoonmaatschappij).
Ze werden “Berliner” genoemd. Ik weet niet zeker of dit een officiele naam was, of gewoon een bijnaam. Het kan een referentie zijn geweest aan de volledige naam van TEFAG: Telefon Aktien Gesellschaft J. Berliner.
Er waren drie verschillende versies van deze telefoon:
- Gewone tafeltelefoon
- Lijnkiezer
- Wandtelefoon
Hoewel de PTT ook andere modellen in zijn assortiment had, werd met name dit type vaak afgebeeld in de publicaties van de PTT. Je zag de telefoon vaak in advertentie en het silhouet prijkte op de voorkant van de telefoongidsen.
Ne de oorlog standaardiseerde de PTT haar netwerk en schreef een aantal normen voor waaraan haar apparatuur en netwerk moest voldoen. Omdat de Berliners niet meer aan deze standaarden kon voldoen, werden ze uitgefaseerd.
De lijnkiezers werden gereviseerd en opgewaarderd naar de nieuwe standaarden. De telefoonhoorns werden vervangen door een hoorn van Ericsson en de kiesschijven werden vervangen door een Duitse NrS 38.
Ze werden vooral gebruik in kleine private installaties en je trof ze vaak aan bij huisartsen.
Af en toe kun je nog wel een gereviseerde lijnkiezer, maar eentje in originele staat is behoorlijk zeldzaam en heel gewild door verzamelaars. De gewone tafeltelefoon en wandtelefoon zijn nog veel zeldzamer.
Hieronder een link naar een artikel over de restauratie van een dergelijk toestel:
Restauratie van een lijnkiezer (Engels)
De TEFAG Berliner lijnkiezer stond in elk geval tot in de jaren zeventig in een dependance van mijn middelbare school, het aan de Vriesestraat in Dordrecht. Het was voorzien van een aantal knopjes onder de kiesschijf om verbinding te maken met andere toestellen in het gebouw.
Hallo Frank, bedankt voor je reactie. Enig idee waar die telefoon gebleven is?
Leuk om te horen dat ie nog zo laat gewoon in gebruik was. Hij was immers oorspronkelijk in de jaren 30 gemaakt.
Hallo Arwin, toe ik zocht naar Berliner T8/2 kwam ik bij jou terecht. Heb jij schema van dit toestel?
Hallo Jan, mijn eigen exemplaren hadden geen schema, helaas. Ik heb wel een schema on line gevonden, maar weet niet zeker of dat bij de jouwe of bij mijn exemplaren past. Ik stuur het je toe via mail.
Groeten,
Arwin