ISKRA ETA 80 (81, 82)

Een bijzonder ontwerp uit het voormalige Joegoslavië dat verscheidene prijzen heeft gewoon: de ISKRA model 80. Hij lijkt op van die wigvormige sportwagens uit de jaren 70 en 80 en lijkt de belichaming van glad en strak. Hij is voor het eerst gepresenteerd op de Ljubjana’s Electronics Fair in 1978 met de naam Olimpik en heeft de nodige designprijzen gewonnen. Hij maakt zelfs deel uit van de collectie van het MOMA (Museum of Modern Art), als een van de weinige telefoons die in de collectie zijn opgenomen.

Hij wordt meestal gewoon ISKRA genoemd, maar eigenlijk is dat de naam van de fabrikant. Het is een ETA 80 en ETA staat voor Electronisch Telefoon Apparaat. 80 verwijst waarschijnlijk naar de jaren ‘80. ETA 80 slaat op een reeks modellen, met varianten die 81, 82, 83 etc. genummerd waren. 85 en hoger betreffen druktoetsmodellen. Buiten dat heb ik niet duidelijk kunnen vaststellen wat de verschillen zijn tussen deze versies. Helaas is het precieze modelnummer op mijn exemplaar niet meer leesbaar.

ISKRA is een fabrikant die in Kranj, Slovenië, gevestigd was. Toen de ETA 80 werd geproduceerd, was het nog deel van Joegoslavië. ISKRA betekent vonk, mogelijk een verwijzing naar vroege radiotechnologie. In het Duits bijvoorbeeld, is het woord voor radio Funkgerät, vonkapparaat. De vonkgenerator was het eerste apparaat waarmee praktische radiosignalen mee gedemonstreerd konden worden, in de 19^e eeuw. De ETA 80 is in een reeks kleuren gemaakt, waarvan rood er gelukkig één van is. J De hoorn, snoeren en kiesschijf (of druktoetsen) zijn meestal zwart, met een gekleurde behuizing. Er zijn illegale kopieën en imitatiemodellen van dit toestel gemaakt. De echte ETA 80s hebben doorgaans het woord ISKRA op de voorkant. Het toestel is geheel van plastic gemaakt, met een printplaat aan de binnenzijde. Hij heeft een kleine elektronische ringer, die het mogelijk maakt de behuizing zo ontzettend plat uit te voeren. Zoals zoveel kiesschijftelefoons uit deze periode, zit er aan de achterzijde een handgreep waardoor het toestel makkelijk te verplaatsen is. De hoorn is comfortabel in het gebruik en kan tussen hoofd en schouder worden geklemd.

Zoals te zien is mijn exemplaar rood. Hij is in goede staat, maar helaas zit er geen schema in en het label met het modelnummer en andere technische gegevens is helaas onleesbaar. Naast dit exemplaar heb ik ook een nepversie met druktoetsen gemaakt door Mytel.